Dy e Nji

Dy veshë na kemi e vec nji gojë të vetme,
Se shumë sende me ndi i duhen t'urtit,
Por fjal't me i k'putë për s'shkurtit.

Dy sy prapë kemi e vec nji gojë të vetme,
Se shumë sende me k'qyrun asht' nevoja,
E pak me folun goja.

Ndre Mjeda

Më shumë për autorin:
Shkodra
Fajtori
English

Porosia e fundit e SKËNDERBEUT

Me rastin e ditës së Skënderbeut, 17 Janar, po sjell dy tregime nga libri i Leximit. Me sa mbaj mend duhet të jenë nga klasa e parë ose e dytë. Librin nuk e kam që ta kontrolloj. Autorin nuk e di.

BASHKIMI BËN FUQINË

Skënderbeu para se të vdiste, thirri pranë vetës trimat e tij. Iu drejtua më të riut e i tha:
-Gjon, ti je i ri e i fuqishëm. Merri ato thupra dhe ashtu, grumbull sic janë thyeji!

Djaloshi mori thuprat dhe u përpoq me gjithë fuqinë, por sí theu dot. Pas tij provuan dhe dy-tre të tjerë, por as ata nuk mundën t´i thyenin.
Atëherë Skënderbeu e mori tufën e thuprave, e zgjidhi dhe iu drejtua të birit:
-Gjin, merri thuprat dhe thyeji një nga një.

Gjini i theu të gjitha.
As më i fuqishmi nga ju ,-tha Skënderbeu, s´mundi t´i thyejë thuprat së bashku. Kurse Gjini, që është ende i vogël, i theu një nga një. Prandaj qëndroni gjithmonë të bashkuar, sepse kështu edhe pa mua do të fitoni. Arbërisë nuk i kanë munguar kurrë trimat. Betohuni!".
Trimat nxorën shpatat dhe thirrën:
Betohemi!
Luftërat për liri vazhduan edhe pas vdekjes së Skënderbeut.




BARIU I VOGËL DHE SKËNDERBEU
Kruja kishte ditë që ishte rrethuar. Skënderbeu po vështronte nga mali. Në këte kohë rojet i sollën një djalë të vogë.
-E gjetëm këtu afër, po vinte te ne, - i tha një nga rojat.
Skënderbeu e pa me vërejtje. Djali mund të ishte dymbëdhjetë vjec.
-Si erdhe deri këtu?-e pyeti Skënderbeu.
-Vij nga Laci (Laqi). Turqit na dogjën fshatin dhe morën gjithë bagetinë,-tha djali.
Skënderbeu i përkëdheli flokët.
-Si të quajnë? i tha.
-Tanush,-u përgjegj djali.
-Mirë, Tanush i vogël. Tani shko të clodhesh.
-Po unë dua të luftoj kundër turqve!-tha Tanushi.
-Clodhu, se edhe ti do të kesh rast të luftosh,-i dha zemër Skënderbeu.
Tanushi u largua i gëzuar.
Ra nata.
Skënderbeu mblodhi komandantët në shatoren e tij e u tha:
-Sonte do t´i sulmojmë të gjithë turqit menjeherë. Dikush duhet të shkojë për të lajmëruar malësorët në anën tjetër.
Te hyrja e shatores dicka lëvizi. Ishte Tanushi i vogël. Ai i doli përpara Skënderbeut e i tha i vendosur: Shkoj unë t´i lajmëroj. I njoh të gjitha shtigjet. Askush nuk do të më diktojë.
Skënderbeu vuri buzën në gaz e tundi kokën në shenjë mospranimi. Por Tanushi nguli këmbë sa e cuditi Skënderbenë.
-Mirë, o trim, nisu!-tha Skënderbeu, por bashkë me të dërgoi dhe një luftëtar tjetër.
Ata u nisën dhe filluan të zvarriteshin nëpër shtigje ku kalonin vetëm dhitë. Zbritën tatëpjetë në një luginë të vogël. Aty vunë re dy ushtarë turq, që rrinin rrëzë një guri. Ata dëgjuan zhurmë dhe kthyen kokën, por nuk panë njeri.
-Do të jetë ndonjë lepur,-tha njëri nga ushtarët dhe mori shenjë e gjuajti te vendi ku u dëgjua zhurma. Shigjeta e gervishi në krah Tanushin, por ai nuk lëvizi. Ata pritën pak, pastaj u larguan. Ateherë Tanushi bashkë me luftëtarin vazhduan rrugën me nxitim. Kaluan pa rrezik edhe një rojë tjetër dhe arritën në vendin e duhur.
Atë natë turqit u goditën në befasi nga të dyja anët. Armiku u shpartallua krejtësisht.
Pas betejës, Skënderbeu e thirri Tanushin dhe i tha:
-Merre këtë hark dhe këtë shigjetë si dhuratë, o trim. Ti luftove njëlloj si ne.



Fotografia e monumentit: këtu.
Për një përshkrim të shkurtër se kush ishte Gjergj Kastrioti Skënderbeu shiko këtu. Për më shumë diskutim rreth të madhit Skënderbe shfleto këtu.

Kush i thotë dot?

Të shikojmë kush i thotë dot shpejt e shpejt e pa u ngatërruar ...


1.
Kupa me kapak, kupa pa kapak,
kupa me kapak, kupa pa kapak...

2.
Karikaturisti karikaturoi një karikaturë karakteristike!

3.
Vera ikte, vjeshta vinte, vera vjeshten s'e arrinte.

4.
Dhe dhe, dhe dhe more...

5.
E shes thesin, s'e shes thesin!

6.
Plepi plak i plasur, pak palcë paska pasur!

7.
Thimi thuri me thupra thane të thata një thark për thiun, dhe therri thiun thinjosh me thikë therrëse në thertore.

Shtojca nga ELAIS:

4b. Dhe dhe, dhe dhe more, dhe more, se dhe dhe.

6b. Pesë sëpata plaka presin pesë plepa pleq. Plepi më plak ka palcë më pak.



Image from here

Gjë e gjëza (Bleta)

Zu-zu-zu, zu-zu-zu,
Shkon atje e shkon këtu,
Punon ditë e punon natë,
Na jep dyllë e na jep mjaltë.


(bleta)


Falemiderit, Brikena.

Njerëzia dhe kandari

Është një trastë plot me rrush.
Sa rrush ka? Kush e gjen? Kush?

Nja tri kile do të ketë.

Jo, jo! Katër e përpjetë.
Njëri, Pesë. Gjashtë, tjetri.

Fjalën merr dhe më i vjetri:
Jo kështu s'bëhet pazari!
Sa rrush ka, e gjen kandari...


Autorin nuk e di...
Figure from: here

Arushi që kërkonte babanë

Pylli ishte zgjuar si përditë. Zogjtë fluturonin dhe i jepnin pyllit ëmbëlsi me cicërimat e tyre. Kafshët luanin me njëra-tjetrën. Të gjithë ishin të gëzuar.
Por, papritur, këtë atmosferë të bukur e prishi një e qarë. Lepurushi, ketrushi dhe iriqi që ishin duke kërcyer ndërprenë vallen dhe u drejtuan nga vinte e qara.
Kur miqtë panë një arush të vogël të ulur mbi një gur dhe qante.
- Pse po qan? - e pyeti lepurushi.
- Kam humbur babin. - tha arushi duke qarë.
- Po si e ka emrin babi yt? - i tha iriqi.
- Babi. - tha arushi i vogël.




Kafshët e tjera qeshën. Arushi i vogël vazhdon të qajë me lot.
- Si thoni shokë, ta ndihmojmë arushin që të gjejë babanë? - tha lepurushi
- Ta ndihmojmë, ta ndihmojmë - thanë të gjithë miqtë e pyllit.

- Do vij dhe unë me ju që t'ju ndihmoj të gjeni rrugën. - tha një zog i bukur.
- Hipni në makinën time - tha ketrushi, dhe të gjithë së bashku u nisën që të takonin të gjithë arinjtë e pyllit. Njëri prej tyre duhet të ishte babi i arushit të vogël.

Dha ja ndaluan para nje Berberhane ku punonte si berber një ari.
Ariu berber po qethte një cjap.
- Më falni - tha lepurushi - mos është ky arushi djali juaj?
- Po unë jam beqar mor i uruar - ia ktheu ariu berber dhe po qeshte me të madhe. Qeshi edhe cjapi. Miqtë u turpëruan, kërkuan falje dhe u larguan.

Miqtë u nisën drejt rrobaqepsisë te ariu rrobaqepës.
Ai po qepte pantallonat e nje gomari.
- Po ku i ke grisur kështu pantallonat more gomar? - tha ariu.
- Në ferra usta - ia ktheu gomari. - Usta, u bënë gati?
Tha ariu dhe nxorri kokën nga prapa perdes së dhomës së nderrimit.

Ndërkohë hynë miqtë tanë.
- Më falni - tha lepurushi - mos është ky arushi djali juaj?
- Fëmijët e mi nuk largohen kurrë nga shtëpia pa leje - tha ariu rrobaqepës pa e kthyer fare koken që të shihte.

Miqtë u nisën drejt ariut peshëngritës.
- Më falni - tha lepurushi - mos është ky arushi djali juaj?
- Mmmm- ia bëri ariu dhe i tregoi miqve fëmijët e tij që ishin radhitur në stërvitje.
- Femijët e mij nuk janë ngordhalaqë - shtoi ariu...

Miqtë të dëshpëruar u nisën drejt ariut fotograf.
- Më falni - tha lepurushi - mos është vallë ky arushi djali juaj?
- Jo - tha ariu,
- Ju lutem, na ndihmoni të gjejmë babanë e këtij arushi se ky nuk mban mend as emrin. Iu lut ketrushi ariut fotograf.
- Patjeter, - tha fotografi - unë do ju tregoj fotografitë e gjithë arinjve të pyllit tonë.

Arushi i vogël shikon me rradhë në fotografi ariun gjuetar, ariun berber, ariun rrobaqepës, ariun peshëngritës, ariun artist, ...

Arushi i vogel u hodh nga gëzimi dhe thërriti.
- Babi, babi ime, babi ime!

Të gjithë u kënaqën. Ariu fotograf i bëri një fotografi të gjithë miqve dhe ata u nisen drejt cirkut. Sa arritën te dera, arushi i vogël filloi të thërriste.
- O ba, babi!
Ariu artist dëgjoi zërin dhe doli. Arushi iu hodh ne qafë, e puthi dhe i tha.
- Babi, unë humba!
Ariu artist i falenderoi kafshët e pyllit që e kishin ndihmuar djalin e tij dhe i ftoi të gjithë për të parë shfaqjen e cirkut.

Breshka dhe lepuri

"Më e shpejtë se sa shpejtësia është zemra e mirë dhe mendja e shkathët."

Kënga e Globit, me muzikë ...

Dhuratë për ditëlindje...

Kënduar nga David Tukiqi, në një nga festivalet e hershme të fëmijëve...
Nuk po i gjej dot, autorët e tekstit dhe të muzikës...
Muzika: Nikolla Zoraqi
Teksti: Fatos Arapi

Mendoj se kjo është një nga këngët më të bukura të muzikës shqiptare...




Në përvjetor të ditëlindjes tënde,
Ke plot dhurata mbi tavolinë,
Dhe në mes tyre një glob të vogël,
Shokët e klasës ta kane sjellë,

Dhe në mes tyre një glob të vogël,
Shokët ta kanë sjellë,

Rreth e rreth përqark,
Globi rrotullohet,
Fluturojnë mbi të,
Gjithë kontinentet,
Ja atdheu ynë,
Ja përmes kaltërsisë,
Shqipëria ime,
Ja ku është.


Fushës qiellore, nëpër kristale
Fluturon globi e mban në shpinë
Rrugë dhe pemë, zogj e limane
Zjarre qytetesh që natën ndrijnë

Shpresa e njerëz, erë e tufane
Globi i mban mbi shpinë

Rreth e rreth përqark,
Globi rrotullohet,
Fluturojnë mbi të,
Gjithë kontinentet,
Ja atdheu ynë,
Ja përmes kaltërsisë,
Shqipëria ime,
Ja ku është.

Breshka dhe lepuri

Lepuri dhe breshka i kishin shtëpitë pranë dhe pranë. Lepuri gjithnjë e ngacmonte breshkën për ngadalësinë e saj. E quante plakë, megjithëse ata ishin moshatarë me njëri-tjetrin. Për t'u mburrur i kërkonte të bënin një garë vrapimi. Breshka nuk i përgjigjej, por kthente rrugë.



Lepuri përsëri ia priste udhën.
-Hë, zonja breshkë, si thua, a pranon të bësh një garë me mua?
-Mirë, -tha një ditë breshka.

Lepuri u çudit nga fjalët e breshkës. Lepuri e quante veten "më të shpejtin e kafshëve". Breshka ishte më e ngadalta.

Lajmi se breshka dhe lepuri do të bënin një garë vrapimi me njëri-tjetrin ishte përhapur në të gjithë pyllin. Të gjitha kafshët u çuditën me vendimin e breshkës.

Erdhi dhe dita e garës së madhe. Breshka dhe lepuri u vendosën në vijë si atletët dhe me t'u dhënë sinjali u nisën. Lepuri vrapoi me të katra dhe u bë erë, kurse breshka lëvizte me hapa të ngadalta. Lepuri duke vrapuar e kthente kokën prapa. Breshka zvogëlohej dhe zvogëlohej në sytë e tij, derisa erdhi një çast që nuk u pa më. Breshka kishte mbetur shumë prapa.

Ishte shumë vapë. Lepuri qëndroi për të parë breshkën. Ajo nuk dukej gjëkundi. Kishte mbetur shumë prapa. Lepurit i erdhi keq për breshkën, ndaj mendoi të merrte një sy gjumë nën hijen e pemëve derisa të afrohej breshka. Kur breshka të afrohej, ai do të vraponte përsëri dhe do ta fitonte garën.

Nën pemë frynte një erë e freskët dhe lepurin e mori një gjumë i thellë. Një gjumë më i thellë nuk bëhej. Ngadalë ngadalë, breshka arriti tek hija e drurëve. Ajo dëgjoi një gërhimë. Hodhi shikimin dhe pa lepurin që po gërhiste. Kushedi se çfarë ëndërrash shihte. Nuk qëndroi por vazhdoi në udhën e saj me të njëjtin hap.

Ec dhe ec…

Ec dhe ec…

Breshka po i afrohej fundit të garës.

Dikur lepuri u zgjua nga gjumi i thellë dhe hodhi sytë prapa për të parë breshkën. Ajo nuk dukej poshtë në udhë. Lepuri filloi të vraponte i sigurtë se breshka kishte mbetur prapa, ose e kishte lënë garën. Në një çast ngriti kokën dhe shumë përpara tij, atje ku gara përfundonte, pa breshkën. U çudit sa më s'bëhet dhe vrapoi me të gjithë fuqinë që ta arrinte. Ishte vonë, sepse breshka e kishte fituar garën. Kafshët e pyllit prisnin ardhjen e lepurit, por atij nuk i bënin më këmbët të vraponte. Mallkonte veten për gjumin e rëndë që e kishte zënë. Që nga ajo ditë lepuri nuk do ta ngacmonte më dhe nuk do të guxonte të futej në garë me breshkën. Trembej se mos përsëri do ta rrëmbente gjumi i rëndë.

Ndodhitë e Çufos

Kur ishim të vegjël një nga librat që e lexonim shumë ishte libri "Aventurat e Çufos" shkruar nga Gaqo Bushaka. Ky përbëhej nga "Çufo dhe bubi kaçurrel", "Çufo në shtëpinë e çudirave" dhe "Pushimet e Çufos".

Çufo ishte një derrkuc i lezeçëm që na bëri për vete kur ishim fëmijë dhe akoma e kemi xhan edhe sot...

"Çufo, Çufo o gjumash, shkon në shkollë avash avash"

"O po ç'po kendojnë gjashtë bilbila,
tre të kuq e tre jeshila..."

Dy gosti

Një nga filmat e preferuar të fëmijërisë ...