Tuesday, July 29, 2008

Korbi dhe dhelpra



Tek një lis sipër në majë,
korbi qëndroi të hajë,
një copë djathë që mbante,
në qeft. Kur nisi të hante,
shkon një dhelpër' e mallkuar,
se i ra erë djathë i vjeshtuar.
Dëshiron ta hajë vetë;
«Mirëdita mik i vjetrë,
bukurinë tënde nuk e ka zog tjetrë
me pendë të bardhë; në di të këndosh,
përmbi zogjtë e tjerë do të mbretërrosh"
Të tregojë zënë zoti korb gërrhiti,
dhe lëshoi djathnë po dhelpra ja priti,
dhe korbit i tha:
«Ndëgjo, budalla:
ata që lëvdojnë,
me gjë të botës duan të rrojnë.
Zot, kjo këshillë që të rrëfeva,
sot vlen më tepër
se kjo copë e djathit që të rrëmbeva"
Tha zonja dhelpër
dhe iku me bisht përpjetë.
Korb' i shkretë,
korb' i mjerë,
u turpërua
dhe u betua
të mos gënjenet më tjetër herë.

Shqipërimi: Andon Zako Cajupi
Origjinali: Ezop

Thursday, July 24, 2008

Anekdota për figura historike


Skënderbeu dhe Ballabani

Në vitin 1463, Ballaban pashë Badera nga Mati, hyri me 18 mijë ushtarë në Dibër. Para se të fillonte lufta, i dërgoi Skënderbeut dhurata shumë të çmuara. Skënderbeu i dërgoi një plor dhe një krrabë. Me këto dhurata ai i thoshte Ballabanit se do të ishte më mirë bujk ose bari në Shqipëri, sesa pasha në Turqi.

(nga libri i Barletit). Kuptimi i dhuratës ishte se Ballabani ishte nga një familje
fshatare, dhe si i tille nuk mund të matej me Skënderbeun, por do bënte më mirë t'i linte armët dhe të merrej me ato punë që i përshateshin më mirë.
Ballabani nuk i vuri shumë vesh kësaj fyerje, por në një rast tjetër i dërgoi përsëri dhurata Skënderbeut për të krijuar miqësi. Skënderbeu i dërgoi përsëri të njëjtat gjëra për herë të dytë.

(Ballabani i bëri më shumë dëme Arbërisë nga të gjithë gjeneralët Otomanë. Por vdiq në rrethimin e dytë të Krujës, me armë zjarri. Eshtë vrarë nga luftëtari krutan, Gjergj Aleksi.)






Mençuria e Lekë Dukagjinit

Lekë Dukagjini u nis për të shkuar në një kuvend burrash. Rrugës takoi një fshatar, i cili i tregoi se turqit kishin zënë pritë për ta vrarë. Leka menjëherë u ndal dhe ktheu rrugë.

- Përse ktheve rrugë? - ia ktheu fshatari.
- Më mirë të thonë dredhoi Leka, sesa vdiq Leka, - ia priti Lekë Dukagjini.




Ali Pasha dhe Napoleoni

Napoleon Bonaparti i kërkoi Ali Pashë Tepelenës një sasi gruri për ushtrinë që kishte në ishujt grekë.
Sekretari formuloi përgjigjen me terma të zgjedhura dhe nisi tia lexonte Pashait. Ali Pashai menjëherë e ndërpreu dhe i tha:

- Nuk më duhen fjalët e mëdha, prandaj shkruaj këto që po të them:

"Napoleon, dërgo paratë të marrësh grurin!

Unë, Ali Pasha"



Friday, July 18, 2008

Piruni, gishtat dhe ulliri


Prej një ore, te një pjatë,
Ky piruni majat zgjat.

Jep e merr të zër' ullinë.
Eh, ç’e do, më kot djersinë!...


Ndërkaq gishtat, pa vonesë,
E mbërthyen fort në mes.

- Ja mbaroi dhe kjo punë.
Apo jo, more pirun!?


Flet piruni urtë e butë:
-Unë e lodha, ju e zutë!...

Autori: Ferit Lamaj

Wednesday, July 16, 2008

SI E ZGJATI ÇIFLIGARI DITËN E PUNËS


Një çifligar vendosi të kontrollonte se si punonin argatët e çiflikut të tij. Në të vërtetë ata punonin shumë. E fillonin punën që me natë e linin kur errej fare. Por çifligarit i dukej se ata punonin pak, se dita qe shumë e shkurtër.
Një herë u thotë argatëve:
- Me sa shoh unë ju nuk punoni keq. Fajin e ka dita që është e shkurtër. A ka ndonjë midis jush që mund ta bëjë ditën më të gjatë?
- E bëj unë zotëri, - thotë një argat i hollë e i gjatë. Unë do të bëj një makinë që të zgjatë ditën sa të dojë Zotëria juaj. Veçse këtë makinë duhet ta vëjë në veprim vetëm i zoti i punës, vetë çifligari.
- Mirë. Fillo nga puna që tani për përgaditjen e makinës tënde.
- Dhe argati filloi nga puna: preu disa drurë, i gdhendi e i bëri të drejtë si boshte, preu disa trungje, i gdhendi e i bëri të rrumbullaktë si rrota. Rrotave u bëri ca dhëmbë dhe pastaj i futi në boshte. Në këtë mënyrë, pregatiti ca ingranazhe të madhësive të ndryshme. Së fundi pregatiti një dorëzë të madhe. I montoi të gjitha këto dhe makina u bë gati për punë.


- Tani – i tha argati çifligarit,- rrotulloje dorëzen dhe dita do të zgjatet aq sa makina të jetë në punë d.m.th. sa të duash zotrote, veçse nuk duhet ta ndalosh rrotullimin e rrotave të makinës.
Dhe e vuri vetë në veprim makinën që t’i tregonte zotërisë sesi punonte makina. Filloi çifligari të rrotullonte dorëzen që rrotullonte edhe rrotat. Puna ishte e thjeshtë por e vështirë dhe e lodhshme. Kaloi një orë. Çifligarit filluan t’i bien djersët. Hoqi xhaketën. Filluan t’i digjnin duart, por nuk e ndërpreu punën sepse shkurtohej dita. Kështu ai punoi deri në mbrëmje, derisa u err. Dita iu duk shumë e gjatë.
-E sheh zotëri, se dita u zgjat ashtu siç të premtova?
- Kjo është e vërtetë, dita u zgjat bile u zgjat si shumë,- tha çifligari,- veçse nuk ka mundësi që këtë dreq doreze ta vërtitë dikush tjetër?
Mundësi ka, veçse dita nuk do të zgjatet aq sa do zotrote.
- E po mirë, - tha çifligari. – Le të zgjatet sa të zgjatet, fundja të qëndrojë edhe ashtu siç ishte…
Dita zgjati aq sa e kishte bërë Zoti dhe çifligari nuk u lodh më.